Điều thú vị, Văn hoá
Tập tục xông đất, xông nhà của người Việt
Th1
Tết đến, mỗi gia đình Việt lại háo hức chuẩn bị cho năm mới với đủ thứ phong tục quen thuộc, trong đó xông đất, xông nhà là một nghi thức đầy ý nghĩa. Có lẽ bạn đã từng nghe về việc chọn người “hợp vía” để mang lại may mắn cho cả năm, nhưng bạn đã bao giờ tự hỏi nguồn gốc và lý do tồn tại của tập tục này chưa? Hãy cùng tìm hiểu để hiểu rõ hơn về nét đẹp văn hóa truyền thống này.
Nguồn gốc của tập tục
Tập tục xông đất, xông nhà có nguồn gốc sâu xa từ tín ngưỡng dân gian Việt Nam, kết hợp với triết lý của văn hóa Á Đông, đặc biệt là quan niệm âm dương ngũ hành.
Theo truyền thuyết, người xưa tin rằng thời khắc giao thừa là lúc trời đất giao hòa, âm dương thay đổi, mở ra một khởi đầu mới. Người đầu tiên bước vào nhà sẽ mang theo năng lượng đầu năm, quyết định sự may rủi của cả năm.
Phong tục này cũng chịu ảnh hưởng từ văn hóa Trung Hoa, nơi coi trọng sự hòa hợp và khởi đầu thuận lợi.
Ý nghĩa của xông đất, xông nhà
Việc xông đất mang ý nghĩa cầu mong may mắn, sức khỏe và thịnh vượng. Người được chọn để xông đất thường là người hợp tuổi, hợp mệnh với gia chủ.
Điều này xuất phát từ quan niệm rằng sự tương hợp giữa tuổi và mệnh sẽ giúp tăng cường tài lộc và xua đuổi vận xui. Người được chọn cũng nên có tính cách vui vẻ, khỏe mạnh, và thành đạt, bởi năng lượng tích cực mà họ mang lại được xem là dấu hiệu tốt lành cho năm mới.
Tục lệ này còn là dịp để gắn kết tình thân và lan tỏa niềm vui đầu năm. Thông qua việc mời người thân, bạn bè hoặc hàng xóm đến xông đất, người Việt gửi gắm hy vọng vào một năm tràn đầy hạnh phúc và sự hòa thuận.
Cách thức thực hiện
Trước khi đến xông đất, người được mời thường chuẩn bị một món quà nhỏ mang ý nghĩa tốt lành như bánh kẹo, trà, hoặc câu đối đỏ. Thời gian xông đất thường diễn ra ngay sau giao thừa hoặc sáng mùng Một Tết.
Khi bước vào nhà, người xông đất thường nói những lời chúc tốt đẹp như “Chúc gia đình an khang thịnh vượng” hay “Chúc năm mới vạn sự như ý”. Họ cũng tránh nói những điều không may mắn để giữ không khí vui vẻ, hân hoan.
Những điều kiêng kị và nên tránh
- Tránh chọn người có chuyện buồn trong năm qua: Những người vừa trải qua tang lễ, mất mát, hoặc gặp vận hạn lớn thường không được chọn để xông đất, vì điều này bị cho là mang đến vận xui.
- Không nên để người khó tính xông đất: Những người có tính cách nóng nảy, hay cằn nhằn được xem là không phù hợp vì dễ mang lại không khí căng thẳng.
- Tránh bước vào nhà với tay không: Người xông đất thường mang theo một món quà nhỏ tượng trưng cho sự sung túc và thịnh vượng.
- Không nói điều không may: Những từ ngữ như “hỏng”, “mất”, “đứt” cần được kiêng kị để tránh ảnh hưởng đến tinh thần gia đình trong năm mới.
Kết luận
Một số gia đình không chọn người xông đất mà để chính gia chủ tự thực hiện việc này bằng cách bước ra ngoài và vào lại nhà với tâm trạng hứng khởi, xem đây như một cách tự cầu may cho bản thân.
Do đó, xông đất, xông nhà là nét đẹp văn hóa truyền thống, phản ánh tâm tư và mong ước về một cuộc sống sung túc, viên mãn của người Việt. Trong xã hội hiện đại, dù cách thực hiện có thể thay đổi, nhưng ý nghĩa tốt đẹp của phong tục này vẫn còn nguyên giá trị.
Hãy cùng giữ gìn và lan tỏa tập tục này như một phần di sản tinh thần của dân tộc.
Nguồn thamkhảo
- Truyền thống dân gian Việt Nam.
- Tín ngưỡng và văn hóa Á Đông qua các tài liệu lịch sử.
- Sách “Phong Tục Việt Nam” của học giả Phan Kế Bính.
- Nghiên cứu về văn hóa Tết cổ truyền tại các Viện Văn hóa Dân gian.
- Hình ảnh minh hoạ: internet.
