Văn hoá
Hoa Đào trong Ngày Tết: Biểu tượng của sắc Xuân và may mắn
Th1
Khi nhắc đến Tết cổ truyền Việt Nam, đặc biệt ở miền Bắc, hình ảnh hoa đào với sắc hồng rực rỡ luôn gợi lên không khí ấm áp, sum vầy của mùa xuân. Không chỉ là biểu tượng báo hiệu năm mới, hoa đào còn chứa đựng nhiều ý nghĩa văn hóa, tâm linh và gắn liền với phong tục tập quán của người Việt.
Hãy cùng khám phá nguồn gốc, ý nghĩa, và những điều thú vị xoay quanh loài hoa đặc biệt này.
1. Nguồn gốc và truyền thuyết
- Nguồn gốc: Hoa đào có xuất xứ từ Trung Quốc và đã bén rễ tại Việt Nam từ rất lâu đời. Với khí hậu lạnh của miền Bắc, cây đào phát triển mạnh và trở thành nét đặc trưng của vùng đất này.
- Truyền thuyết:
- Theo dân gian, trên núi Sóc Sơn từng có một cây đào cổ thụ rất lớn, tán rộng che phủ cả một vùng. Trên cây đào ấy là nơi trú ngụ của hai vị thần Trà và Uất Lũy. Hai vị thần này có sức mạnh phi thường, giúp bảo vệ người dân khỏi sự quấy nhiễu của ma quỷ. Nhờ có họ, dân làng sống trong bình an, không bị tà ma quấy rối.
- Tuy nhiên, vào mỗi dịp cuối năm, hai vị thần phải lên thiên đình để báo cáo Ngọc Hoàng, khiến ma quỷ thừa cơ lộng hành. Để chống lại chúng, người dân chặt cành đào mang về cắm trong nhà hoặc vẽ hình cành đào treo lên cửa để trừ tà. Dần dần, phong tục này trở thành truyền thống trưng bày hoa đào mỗi dịp Tết đến xuân về.
2. Tập quán trưng bày hoa đào ngày Tết
- Loại hoa đào phổ biến:
- Đào bích: Hoa đỏ thắm, cánh dày, tượng trưng cho sự thịnh vượng.
- Đào phai: Màu hồng nhạt, mang đến cảm giác nhẹ nhàng, thanh tao.
- Đào thất thốn: Loài đào quý hiếm, biểu tượng cho sự cao sang, quyền quý.
- Cách trưng bày:Người miền Bắc thường cắm cành đào trong lọ lớn hoặc trồng cây đào trong chậu để đặt trong nhà hoặc trước cửa, với mong muốn mang lại may mắn và đuổi tà ma.
3. Công dụng khác của cây đào
Không chỉ đẹp mắt, cây đào còn có nhiều công dụng thực tiễn và tâm linh:
- Hoa đào:
- Dùng làm trà thanh nhiệt, giải độc.
- Trong y học cổ truyền, cánh hoa đào được sử dụng để làm đẹp da.
- Quả đào: Là loại trái cây thơm ngon, chứa nhiều chất dinh dưỡng.
- Lá đào:Được dùng để làm thuốc trị cảm, hỗ trợ tiêu hóa.
- Gỗ đào:
- Kiếm gỗ đào: Theo tín ngưỡng, kiếm gỗ đào có khả năng xua đuổi tà ma, thường được các thầy pháp sử dụng.
- Đinh gỗ đào:
- Dùng để làm bùa trấn yểm, bảo vệ ngôi nhà khỏi các năng lượng tiêu cực.
- Được đóng vào quan tài của người chết để trấn tà, giúp linh hồn người đã khuất không bị quấy rầy và siêu thoát thuận lợi
4. Hoa đào trong phong tục Tết
- Xua đuổi tà khí: Người Việt tin rằng hoa đào không chỉ mang lại sự may mắn mà còn giúp bảo vệ gia đình khỏi những điều không tốt lành.
- Chợ hoa Tết: Chợ hoa là nơi tụ hội của những cành đào đẹp nhất. Việc chọn mua đào Tết trở thành thú vui và cũng là nghi thức không thể thiếu của nhiều gia đình.
- Cúng bái: Một số gia đình đặt cành đào trên bàn thờ tổ tiên để thể hiện lòng thành kính và cầu mong tổ tiên phù hộ.
- Quà tặng: Cành đào là món quà ý nghĩa, mang thông điệp chúc may mắn và hạnh phúc trong năm mới.
5. Hoa đào trong văn hóa và đời sống
- Biểu tượng tái sinh: Hoa đào nở rộ báo hiệu sự kết thúc của mùa đông lạnh giá và khởi đầu của mùa xuân tươi mới.
- Phong thủy: Đặt cây đào trong nhà được cho là giúp cân bằng năng lượng, thu hút tài lộc và sự an yên.
- Thơ ca: Hoa đào thường xuất hiện trong thơ ca Việt Nam, điển hình là hình ảnh “cánh đào phai” gợi nhớ đến sự mong manh của xuân sắc.
Do đó, hoa đào không chỉ là loài hoa tô điểm cho không gian ngày Tết mà còn mang trong mình nhiều giá trị văn hóa, tâm linh sâu sắc. Mỗi cành đào là một biểu tượng của may mắn, hạnh phúc và niềm tin vào một khởi đầu mới tốt đẹp.
Hãy để sắc hồng của hoa đào làm bừng sáng mùa xuân trong lòng mỗi người, nối dài những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.
Nguồn tham khảo
Bài viết được tổng hợp từ các nguồn:
- Truyền thuyết dân gian Việt Nam về hai vị thần Trà và Uất Lũy.
- Các tài liệu về phong tục và văn hóa ngày Tết của người Việt.
- Nghiên cứu về y học cổ truyền và công dụng của cây đào.
- Tư liệu về phong thủy và tín ngưỡng dân gian.
Hình ảnh minh hoạ: internet.
